Bioritme: inzichten vanuit de Leefstijlgeneeskunde

Vorige week hebben we afgesloten met een verdieping over bioritme en voeding. Om je wat meer inzichten te geven over bioritme vanuit de praktijk, hebben we vandaag leefstijlgeneeskundige Vera Lotze aan het woord. Zij gaat ons wat vertellen over de rol van bioritme binnen de Leefstijlgeneeskunde.

Kun je wat over jezelf vertellen?

“Ik ben Vera, en ben zo’n 10 jaar geleden afgestudeerd aan de HvNA, de school voor Natuurgeneeskunde in Arnhem. Voordat ik bij Cure4Life aan de slag ging heb ik in een biowinkel gewerkt en ben ik altijd met natuurvoeding bezig geweest.”

Wat is het eerste wat in je opkomt bij het horen van ‘bioritme’?

“Het volgen van het natuurlijke ritme van de natuur.”

Wat is volgens jou het verband tussen bioritme en gezondheid?

“Wanneer je tegen het natuurlijke ritme in beweegt ga je eigenlijk tegen je eigen natuur in. Dit kan niet anders dan op den duur klachten geven.

Ons hele lichaam dient via een bepaald natuurlijk ritme te bewegen om zo goed mogelijk te functioneren.”

Zie je in de praktijk voorbeelden terug die te maken hebben met een ontregeld bioritme?

“Tegenwoordig zie je hier heel veel klachten van in de praktijk terugkomen. Ik denk dat er al vanaf de komst van het kunstlicht (waarbij de mens dus zijn dag kan verlengen en de nacht kan blokkeren) een verschuiving in de interne natuur plaats heeft gevonden.

Daarmee blokkeer je de aanmaak van bepaalde hormonen en zo kunnen slaapproblemen ontstaan. Veel mensen hebben tegenwoordig te maken met slaapproblemen en ook steeds vaker hoor je van een burn-out.

Dit staat mijn inziens in verband met de 24-uurs mentaliteit waarin we het bioritme helemaal loslaten en ons eigen ritme maken, waarbij je bij wijze van spreken dag en nacht paraat moet staan.”

Zijn deze gezondheidsproblemen vooral gerelateerd aan het slaap/waakritme of ook andere pilaren binnen een gezonde leefstijl?

“Ja, zoals hierboven al genoemd. Maar goed om te weten is dat alles met elkaar te maken heeft.

Een voorbeeld hiervan is dat doordat je langer opblijft, je eerder trek krijgt in de avond, waardoor je je spijsvertering belast op momenten dat deze eigenlijk rust zou moeten krijgen.

Zo kun je je suiker- en vetstofwisseling ontregelen en kun je in een vicieuze cirkel belanden. Dit kan op den duur weer voor overgewicht zorgen.”

Op welke manier probeer je deze problemen op te lossen?

“We proberen mensen bewust te laten worden van het bestaan van het bioritme en van de mogelijkheid tot het maken van keuzes. Dat jij je gezondheid zelf in de hand kan krijgen door het maken van die keuzes.

Praktisch gezien geven we de mensen tips, bijvoorbeeld om na 21:00 uur niets meer te eten. We geven ze mee dat ze overdag actief in de buitenlucht moeten gaan bewegen en in de avond ontspanning en rust dienen te zoeken.

We raden ze aan het schermgebruik zoveel mogelijk te verminderen en met name in de avond en voor het slapen gaan helemaal te vermijden.”

Hebben cliënten moeite met het onderhouden van een gezond bioritme?

“Het is voor veel mensen lastig. De omgeving schijnt te verlangen dat ze alles op elk moment kunnen doen. Soms heb je te maken met wisseldiensten op het werk en is het lastig om het natuurlijke bioritme te volgen.

Toch kunnen de meeste mensen wel iets doen om dit te verbeteren en merken ze hier vaak op den duur ook echt de voordelen van.”

Zie je een verband tussen bioritme, voeding en overgewicht?

“Ja, zoals hierboven al benoemd; alles hangt met alles samen. Wanneer je op tijd gaat slapen en niets in de avonduren eet zal je lichaam alle energie in de nacht kunnen besteden aan reparatie en herstel.

In de avond en nacht ben je lichamelijk vaak niet actief en heeft je lichaam niets aan energie die je via de voeding binnen krijgt. Zeker niet de snacks waar veel mensen toch naar grijpen. Je lichaam zal dit dus moeten opslaan als vet.

De leptine- ghreline* balans raakt op den duur aan het wankelen waardoor je geen signalen van verzadiging meer krijgt en je altijd wel door kunt blijven eten.”

*Dit zijn de hormonen die medeverantwoordelijk zijn voor het hongergevoel. Leptine, afgegeven door vetweefsel, geeft signalen om te stoppen met eten. Ghreline, afgegeven door de maag, geeft signalen om juist wel te eten.

Welk advies zou je geven over bioritme aan iemand met overgewicht?

“Op tijd naar bed, geen schermpjes meer (maar liever een boek bij kaarslicht) voor het slapen gaan. Niets meer eten voor het slapen gaan. Met het krieken van de dag opstaan en de ochtend gebruiken om in het daglicht te gaan bewegen.

In de avond een warm bad of warme douche voor het slapen of in de ochtend een koude douche.”

Een discussiepunt binnen het onderwerp bioritme en optimale eettijden (time-restricted feeding) is het ontbijt. Wat kan je zeggen over het (niet) overslaan van het ontbijt?

“Ook dit kan voor iedereen anders zijn. Maar over het algemeen denk ik dat een mens van nature een hongergevoel heeft na het opstaan als de hormonale balans in evenwicht is.

Wanneer je voor het ontbijt gaat bewegen, maak je de glycogeen* die is opgeslagen in je spieren vrij en kun je de spijsvertering lekker wakker schudden.

Wanneer er daarna vervolgens gezond, bijvoorbeeld een omelet met groenten, wordt ontbeten, voelen de meesten zich kiplekker.”

*Glycogeen: een teveel aan koolhydraten wordt m.b.v. insuline opgeslagen in de spieren en lever, om (later) te gebruiken als er geen energie meer beschikbaar is.

De laatste blog van het jaar

Graag bedanken we Vera voor de interessante kijk in de praktijk over bioritme. Volgende week presenteren we de laatste blog van de maand bioritme en tevens de laatste blog van het jaar. Een blog vol met tips om een fijn bioritme voor jezelf te creëren.

Tot volgende week!

Het Leef je gezond-programma

Wil je serieus aan de slag en een gezonde leefstijl ontwikkelen? Wij hebben een online programma ontwikkeld waarin we je helpen zelf de regie over je eigen gezondheid te nemen.

Werk dankzij het Leef je gezond-programma in 12 weken toe naar een gezondere, vitalere leefstijl!

hoe werkt het?