Een gezonde leefstijl; makkelijker gezegd dan gedaan

mei 15, 2020
Category: Nieuws

Voor de meeste mensen is het dagelijks leven de afgelopen tijd flink veranderd. Met de laatst aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen hopen we beetje bij beetje weer terug te gaan naar ons oude ritme. Tenzij het tegenovergestelde natuurlijk waar is. Misschien heb je door het ontregelde ritme wel betere leefgewoonten ontwikkeld en wil je dat graag zo houden.

Voor de meeste Nederlanders geldt dit niet en heeft de coronacrisis hun leefstijl niet gunstig beïnvloed. Vaak willen we wel gezonder leven maar lukt het ons niet. Waarom kost gedragsverandering eigenlijk zo veel moeite? En hoe pak je het wel goed aan?

Gewoonte geeft rust

We denken vaak dat we bepaalde dagelijkse beslissingen bewust maken. We pakken een douche om fris en schoon aan de dag te beginnen, maken ons ontbijt klaar, pakken onze spullen en poetsen onze tanden voordat we vertrekken.

Wanneer je je eigen gedrag eens scherp zou observeren, dan zie je al snel dat je vaak dingen doet in een bepaald patroon.

Ga maar eens na: fiets je bijvoorbeeld wel eens een andere route naar de supermarkt? Hoeveel van dezelfde gerechten verschijnen er wekelijks weer op het menu? Welke zeep of shampoo koop je meestal? En ga zo maar door.

Dit is niet heel gek, want ander gedrag dan ‘normaal’ levert vaak een bepaalde onzekerheid op en gaat gepaard met een bepaalde mate van stress. Je weet immers bijvoorbeeld niet hoe deze biologische tomatensaus smaakt. Straks verpest je de spaghetti!

Vaak kies je daarom voor datgene wat je kent, dit geeft rust en betreft veel gewoontes in je dagelijks leven.

Bewustwording is één, doen is twee

Je vasthouden aan gewoontes geeft je dus een bepaalde zekerheid. Je weet wat er komen gaat en over het algemeen voel je je daar prettig bij.

Maar wat als die gewoontes nou ongezond zijn? Vaak zijn mensen zich van geen kwaad bewust en/of weten niet goed wat een ongezonde leefstijl met ze doet.

Betere voorlichting is voor deze groep hoognodig. Gelukkig weten inmiddels de meeste mensen wel dat bijvoorbeeld ongezonde voeding het lichaam belast en de kans op zowel acute als chronische ziektes zoals diabetes, overgewicht, hart- en vaatziekten en kanker kan vergroten.

Maar hoe kan het dan toch dat we nog steeds te vaak grijpen naar dat ene koekje, een stuk chocolade, chips, vette hap of alcoholische dranken? We weten dat het ongezond is maar toch blijven we het doen.

Eigen vaardigheden en je leefomgeving

Er zijn veel theorieën en modellen die op hun eigen manier gedragsveranderingen verklaren. Denk bijvoorbeeld aan sociaal-cognitieve theorieën, self-determination theory, health belief model en het beredeneerd gedrag model.

Waar vaak de nadruk op ligt is het belang van je eigen vaardigheden en de invloed van je leefomgeving op je gedrag. Voor gezondheidsveranderingen heb je namelijk kennis en bepaalde vaardigheden nodig. Dit geldt vandaag de dag nog meer dan in het verleden.

Onze huidige leefomgeving maakt het ons namelijk moeilijker om deze vaardigheden te ontwikkelen vertelt Jessica Kiefte (hoogleraar Publieke gezondheid aan de Universiteit Leiden) in de Volkskrant. Denk bijvoorbeeld aan geldgebrek of psychische stress. Factoren die zeker aanwezig zijn ten tijde van een crisis en het daarom lastiger maken om gezonde keuzes te maken.

Zo geeft 38% van de mensen aan minder te bewegen ten tijde van de coronacrisis en zegt een grote meerderheid niets te hebben gedaan voor wat betreft gezond eten.

Continu op de proef gesteld

Onze leefomgeving blijkt erg belangrijk te zijn, laten we daar nog iets verder op inzoomen. Ongezonde keuzes worden namelijk continu aangeboden. Bijna overal waar je loopt word je verleid tot het eten van producten die ongezond voor je zijn. Bij de kassa ligt nog wat snoepgoed, fastfood wordt overal aangeprezen en even snel online eten bestellen is erg gemakkelijk.

Ook in producten die ogenschijnlijk gezond lijken zitten meestal nog boordevol verstopte suikers, zouten, E-nummers, conserveringsmiddelen en smaakversterkers. Deze toevoegingen zorgen er juist voor dat ons brein het ook zo graag wilt.

Voeding met suikers en veel koolhydraten betekende vroeger namelijk een betere kans op overleving. Je oerinstincten worden dus tegen je gebruikt. Al met al is één keer nee zeggen niet genoeg meer. De verleiding zal veel vaker moeten worden weerstaan.

Daarnaast zijn de producten vaak ook goedkoper dan gezonde producten. Een extra reden die ongezonde voeding verleidelijker maakt.

Gezondheidsvaardigheden

Om gezonde keuzes te maken is onder andere kennis over voedingsmiddelen, tijd, geld en motivatie nodig. Dit komt steeds vaker in het het gedrang door stress en langere werkdagen, zo stelt ook Jaap Seidell (hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit Amsterdam).

Verder blijkt dat bijna de helft van de Nederlanders moeite heeft zelf regie te voeren over hun gezondheid en ziekte. Ze bezitten niet de gezondheidsvaardigheden die daarvoor nodig zijn. Dit betekent dat ze moeite hebben met het verkrijgen, begrijpen en toepassen van goede informatie over gezondheid.

Velen onder ons hebben daarom externe hulp nodig om deze te ontwikkelen. Om tot een gezonde leefstijl te komen is goede begeleiding daarom vaak essentieel. Je hoeft je dus echt niet te schamen als het je niet zelfstandig lukt.

Kleine stapjes: praktische adviezen

Gezondheidsveranderingen toepassen gaat het beste in kleine stapjes. Te grote veranderingen tegelijkertijd kan meer stress opleveren en juist averechts werken.

Probeer de volgende kleine gezondheidsveranderingen toe te passen en begin vandaag aan een nieuwe, gezonde leefstijl. Je kunt het!

  • Drink niet meer dan 2 koppen koffie per dag;
  • Vervang elk glas vruchtensap, frisdrank of andere zoete drank voor een glas water;
  • Stop met tussendoortjes en beperk jezelf tot 3 maaltijden per dag;
  • Eet je tijdens twee van de drie maaltijden brood? Vervang één broodmaaltijd voor iets anders. Maak een bijvoorbeeld een gezonde salade of eet (geiten of soja) yoghurt met blauwe bessen en/of zaden/pitten (pompoen, zonnebloem, hennep-, lijn, of chiazaad);
  • Eet zo veel mogelijke verse producten en beperk voorbewerkte voedingsmiddelen (pakjes en zakjes);
  • Bekijk de bewegingstips van vorige week en voorkom langdurig stilzitten;
  • Demp de lichten in de avond en creëer een regelmatig waak- en slaapritme. Probeer daar in het weekend niet meer dan 1,5 uur vanaf te wijken.

Extra begeleiding nodig?

Lukt het je maar niet en/of heb je extra begeleiding nodig? Misschien is het Leef je gezond-programma dan wel wat voor jou. Je gaat met dit programma 12 weken lang iedere dag met nieuwe leerstof aan de slag. Op die manier heb je een dagelijkse stok achter de deur en bereik je stap voor stap vooruitgang.

Vanwege het coronavirus bieden wij het Leef je gezond-programma tot 1 juli 2020 met liefst 40% korting aan. Waarom? Omdat we ons op dit moment in een uitzonderlijke situatie bevinden en we iedereen een gezond leven en een lichaam in balans toewensen. Wij reiken je met dit programma de juiste handvatten aan, zodat jij de regie in handen kan nemen en zelf kunt bouwen aan een duurzame gezondheid.

Klik hier om meer te lezen over het Leef je gezond-programma…

Referenties